ՀՀ-ում պետպատվերի շրջանակներում իրականացվող հակահամաճարակային միջոցառումները
Հաշվի առնելով ինֆեկցիոն հիվանդությունների հասցրած հնարավոր տնտեսական վնասները, պետությունը սեփական միջոցներով կատարում է միջոցառումներ առավել տարածված և վտանգավոր ինֆեկցիոն հիվանդությունների կանխարգելման համար:
Ինֆեկցիոն հիվանդությունների կանխարգելմանն ուղղված բոլոր գործողությունները կոչվում են հակահամաճարակային միջոցառումներ:
Աղյուսակ 1-ում նշված է ՀՀ-ում պետպատվերի շրջանակներում իրականացվող հակահամաճարակային միջոցառումների պլանը` գյուղատնտեսական տարբեր տեսակի կենդանիների համար: Ներկայացված հիվանդություններից մի քանիսի նկատմամբ իրականացվող միջոցառումները կատարվում են ելնելով տվյալ հիվանդության նկատմամբ տարածաշրջանի անապահովության աստիճանից:
ՀՀ-ում պետպատվերի շրջանակներում իրականացվող հակահամաճարակային միջոցառումների պլանը
Աղյուսակ 1
Կենդանատեսակը |
Հիվանդության անվանումը |
Միջոցառումների հաճախականությունը (տարվա կտրվածքով) |
Ըստ եռամսյակների |
|||
1-ին |
2-րդ |
3-րդ |
4-րդ |
|||
ԽԵԿ |
Դաբաղ |
2 |
|
+ |
|
+ |
Սիբիրախտ |
1 |
|
|
|
+ |
|
Խշխշան պալար |
1 |
|
+ |
|
|
|
Բրուցելյոզ (ախտորոշում) |
2 |
+ |
|
+ |
|
|
Տուբերկուլյոզ(ախտորոշում) |
2 |
+ |
|
+ |
|
|
ՄԵԿ |
Բրուցելյոզ (ախտորոշում) |
2 |
+ |
|
+ |
|
Սիբիրախտ |
1 |
|
|
|
+ |
|
Խոզեր |
Կլասիկ ժանտախտ |
1 |
+ |
|
|
|
Հավեր |
Նյուկասլյան հիվանդություն |
1 |
|
|
+ |
|
Ծանոթագրություն. Ելնելով հանրապետությունում առաջացած կենդանիների վարակիչ հիվանդությունների համաճարակային վիճակից` անասնաբուժական պետական տեսչությանն իրավունք է վերապահվում նշված ցանկում կատարել լրացումներ և փոփոխություններ` Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեով հատկացվող գումարների սահմանում:
Մեծ, միջին և փոքր ֆերմերային տնտեսությունների ղեկավարները պետք է կարևորեն և հատուկ ուշադրության արժանացնեն ինֆեկցիոն հիվանդությունների դեմ կատարվող վակցինացումները և այլ միջոցառումներ:
Հիշեք` Տնտեսապես ավելի շահավետ է կանխարգելել հիվանդությունը, քան բուժել այն:
Ստորև ներկայացված են ԽԵԿ-երի որոշ ինֆեկցիոն հիվանդությունների պատվաստանյութերի, պատվաստման եղանակների և ախտորոշիչ միջոցառումների մասին տեղեկություններ, որոնք իրականացվում են պետպատվերի շրջանակներում:
Դաբաղի կանխարգելման միջոցառումներից է ողջ գլխաքանակի վակցինացումը: Կան մի շարք վակցինաներ: Մեզ մոտ հիմնականում օգտագործում են հակադաբաղային պոլիվալենտ ֆորմոլ վակցինա (հայկական և ռուսական) A, O և Asia-1 տիպերից:
Մինչև 2 ամսական հորթերին վակցինացում չի թույլատրվում, սակայն դաբաղի բռնկման դեպքում հորթերը նույնպես կարող են վարակվել: Տարածաշրջանում դաբաղի առկայության դեպքում մինչև 2 ամսական հորթերի վարակումը կասեցնելու համար կարելի է ներարկել սկզբից հակադաբաղային շիճուկ, որից 10-14 օր անց վակցինացնել: Իմունիտետը օրգանիզմում ձևավորվում է 21 օր անց և պահպանվում է 6 ամիս:
Խշխշան պալարի դեմ իմունացման համար օգտագործում են խտացված հիդրոքսիլ ալյումինային ֆորմոլ վակցինա ( խոշոր եղջերավոր կենդանիների և ոչխարների խշխշան պալարի): Վակցինացումը կատարում են արոտ հանելուց 2 շաբաթ առաջ:
Բրուցելյոզի դեմ ՀՀ-ում պետպատվերի շրջանակներում տարին երկու անգամ իրականացվում է արյան ախտորոշիչ հետազոտություն:
ՀՀ-ում տուբերկուլյոզի կանխարգելման նպատակով պետպատվերի շրջանակներում տարեկան երկու անգամ իրականացվում է կենդանիների համակարգված ախտորոշիչ հետազոտություն:
Հիվանդությունը ժամանակին ախտորոշելու նպատակով 2 ամսականից բարձր հասակ ունեցող խոշոր եղջերավոր անասուններին պարանոցի 1/3 հատվածում ներմաշկային ուղիով ներարկում են տուբերկուլին: Ստուգումը կատարում են 72 ժամ անց: Արդյունքը համարվում է դրական (կենդանին համարվում է հիվանդ), եթե ներարկման տեղում առաջանում է 3 սմ-ից մեծ այտուց, որը չունի որոշակի սահմանազատում, խմորանման է և ցավազգաց:
ՀՀ-ում սիբիրախտի կանխարգելման համար իրականացվում է վակցինացում պետպատվերի շրջանակներում:
Ակտիվ իմունացման համար օգտագործում են հակասիբիրախտային ՍՏԻ և 55 տարատեսակի կենդանի թուլացված չոր և հեղուկ վակցինաներ: Մատղաշին առաջին անգամ վակցինացնում են 3 ամսական հասակից և վերավակցինացնում 6 ամիս հետո, այնուհետև ինչպես հասակավորները` տարին 1 անգամ:
Պաստերելյոզի վակցինացման համար օգտագործում են խոշոր եղջերավոր անասունների, գոմեշների և ոչխարների հակապաստերելյոզային կիսահեղուկ վակցինա: Վակցինացումը կատարվում է երկնվագ: Այժմ կա նաև էմուլսացված վակցինա, որը ներարկվում է մեկ անգամ պարանոցի 2 կողմերից 1.5 -ակամ մլ դոզայով, և իմունիտետը պահպանվում է 1 տարի: Սակայն պետպատվերի շրջանակներում վերջինս չի տրվում: